De onderwijsassistent

Vandaag ga ik uitleggen wat een onderwijsassistent doet voor werkzaamheden. Hier neem ik ook in mee wat je van de opleiding, stages en het werk kan verwachten.

Allereerst begin ik met wat is een onderwijsassistent nou precies. Een onderwijsassistent wordt ook wel een klassen assistent genoemd. Als onderwijsassistent maak je de werkdruk van een leerkracht lichter. Verder zorg je voor leerlingen die achterlopen, deze krijgen extra aandacht. Maar je zorgt ook zeker voor de leerlingen die erboven uit steken, aan hen bied je extra uitdaging. Hiernaast kan het voorkomen dat je een klas moet overnemen. Dit is in tijden met het enorme lerarentekort gebruikelijker.

Verder is de informatie gebaseerd op mijn eigen ervaringen. De opleiding onderwijsassistent is een mbo 4 opleiding. Ik heb deze zelf gevolgd in Spijkenisse aan het Zadkine. Inmiddels is het op deze locatie een samengevoegde opleiding geworden met de opleiding tot pedagogisch medewerker. Dit komt omdat je als onderwijsassistent ook mag werken als pedagogisch medewerker, maar hier verder tot voorkort geen ervaring in op deed. De opleiding duurt 3 jaar.

Tijdens de opleiding leer je verschillende vakken. Zo wordt je onder andere zelf goed voorbereid als je eventueel door wil stromen naar het hbo. Zo kreeg ik wereldoriëntatie, Engels, Nederlands en rekenen alle jaren. Verder wordt er in het begin vooral gewerkt aan de ontwikkeling van het kind en hoe presenteer je jezelf naar de leerlingen toe. Hierna krijg je les in de lesverloop van bepaalde vakken. Maar het meeste leer je in de praktijk. Je loopt dan ook al van het eerste leerjaar stage. Zelf heb ik vanaf het eerste leerjaar 2 dagen stage per week gehad, dit werd voor de latere jaren teruggedraaid naar 1 dag, omdat de lesdagen te lang werden. Maar buiten de stages, werk je ook veel in project vormen. Je werkt dan bijvoorbeeld aan een lessenpakket voor de bovenbouw, een rekenproject voor de kleuters en dit zou ook echt gegeven moeten kunnen worden.

Stages zijn een belangrijk onderdeel tijdens de opleiding. Ik heb dus de eerste 2 jaar, 2 dagen per week stage gelopen. In het derde jaar liep ik het eerste half jaar 2 dagen stage en de laatste periode 4 dagen. In het eerste jaar liep ik stage in groep 5, het tweede jaar liep ik stage in de kleuterklas en het derde jaar in het praktijkonderwijs.
Tijdens je stages ontwikkel je jezelf het meest. Het licht natuurlijk aan je begeleiders (op je stage), maar ik heb van hun altijd erg fijne feedback gekregen waardoor ik mezelf beter kon naar de leerlingen toe. Ook werd ik door mijn begeleiders veel vrij gelaten en dit hield in dat ik veel meer mocht doen dan dat een onderwijsassistent eigenlijk mag. Vanaf mijn eerste jaar heb ik met mijn begeleider al wat lessen opgebouwd. Het begon met korte spellingslessen of dictees en dit bouwde steeds verder uit. Zo heb ik mij dus beter kunnen ontwikkelen voor de klas.

Vanuit de opleiding krijg je natuurlijk opdrachten mee. Deze opdrachten heb ik niet altijd als relevant ervaring. Hier werd ook niet echt rekening mee gehouden in welke bouw je stage liep, omdat je als goed is het hele jaar in de zelfde klas staat. Dit heeft natuurlijk uitzonderingen binnen de stagescholen als dit voor hen anders uitkomt. Een aantal voorbeelden van opdrachten;

• Administratie bijhouden
• les voorbereiden (knutsellessen, 3 lessen in hetzelfde vakgebied)
• toezicht houden
• zorgen voor de hygiëne
• zorgen dat alle benodigdheden klaar staan voor een les.

In het laatste leerjaar kon bij ons op de locatie kiezen voor mbo x. Dit hield in dat je stage loopt in het speciaal onderwijs en hiervoor kreeg je dan ook aparte vakken. Ik zelf heb hier voor gekozen en ik liep stage in het praktijkonderwijs. Dit vond ik echt een hele leuke ervaring. In het reguliere onderwijs wordt er tegenwoordig ook steeds meer verwacht dat je leerlingen met stoornissen of een lager iq kunt begeleiden. Echter ervaarde ik in mijn tweede leerjaar dat mijn begeleidster hier zelf ook nog moeilijkheden in ondervond en dus kon ik met mijn vragen niet bij haar terecht. In het derde leerjaar koos ik dus bewust voor het speciaal onderwijs, praktijkonderwijs. Dit is dus speciaal onderwijs en de leeftijd was tussen de 12 en 18 jaar.

Op mijn stage werd ik zo vrij gelaten, dat je echt een andere manier band met de leerlingen opbouwden. En ik heb echt zelf moeten zoeken wat vind ik prettig, welke afstand tot de leerlingen voelt voor mij nog goed. In het reguliere onderwijs heb ik dit heel anders ervaren, omdat op het praktijkonderwijs de leeftijd van de leerlingen dichter bij lag. Maar ook omdat de leerlingen meer in hun zogenaamde ‘rugzak’ hadden en je leert ook gelijk hoe je hier mee omgaat. Als er interesse naar is zal ik later nog wel een keer een blogpost over het praktijkonderwijs schrijven.

Afgelopen schooljaar heb ik drie maanden als onderwijsassistent gewerkt. Ik werkte twee dagen per week in de onderbouw. Op deze school was ik er voornamelijk om de werkdruk van een leerkracht in de kleuterklas te verlichten. Dit hield in dat ik in de klas het extra paar ogen en handen was, maar ook de klas kon overnemen als dit werd gevraagd, toezicht kon houden, ondersteunen bij de gym, apart met een groepje werken. Verder was ik er op deze voornamelijk voor de taalontwikkeling. In de kleutergroepen (drie groepen)  nam ik bijvoorbeeld elke woensdag 4 groepjes apart en hiermee ging ik aan de woordenschat werken door bijvoorbeeld een prentenboek, kimspel of een ander spel.
In groep 3, dit waren ook twee verschillende groepen. In de ene groep las ik met verschillende leerlingen om meer leesmeters te maken. In de andere groep was ik elke week met één leerling aan het werk met taal of rekenen door middel van boekjes en spelletjes.
In groep 4 las ik beide dagen met meerdere leerlingen. Een aantal leerlingen moesten meer leesmeters maken, maar voor een andere leerling hield ik alles bij en dit was om deze leerling op dyslexie te laten testen.

Aankomend jaar ga ik aan de pabo beginnen, als er interesse naar is kan ik de overstap van onderwijsassistent naar de pabo voor jullie bijhouden.

Ik ben wel heel erg benieuwd naar wat voor opleiding of werk jullie doen?